Obserwując treningi prowadzone przez różnych trenerów, szczególnie grup młodzieżowych, zauważyłem, że pracując nad grą 1×1 lwią część czasu poświęcają na tzw. pojedynki frontalne (dryblujący ma obrońcę przed sobą – ryc. 1) zupełnie pomijając grę 1×1 z obrońcą za plecami (ryc. 2).
To trochę dziwne, bo jak się dokładniej zastanowisz, to frontalne 1×1 dotyczy tylko kilku pozycji (skrzydłowych, bocznych obrońców, ofensywnych pomocników), natomiast pojedynki 1×1 z obrońca „na plecach” dotyczą każdej pozycji!
Inną sprawą, że we współczesnej piłce nożnej, gdzie coraz więcej zespołów wysoko się broni i często „wyłapuje przeciwników 1×1” umiejętność gry 1×1 z przeciwnikiem za plecami nabiera szczególnego znaczenia! Nie zawsze bowiem będzie możliwość by wykonać podanie zwrotne lub mig-touch do partnera. Prowadząc atak pozycyjny, kiedy przeciwnik ustawił się w niskiej obronie i „wyskakuje do każdego podania” atakujący również muszą umieć utrzymać się przy piłce pod presją (tzw. drybling utrzymujący).
W mojej ocenie wzorowym przykładem zawodnika świetnie grającego 1×1 tyłem do bramki był Dvalishvili. Dvala zawsze wiedział, jak się ustawić, obniżyć środek ciężkości ciała, szeroko rozłożyć ramiona i podjąć decyzje – czy wykonać podanie zwrotne, czy też „zabrać się z piłką”. Co ciekawe, ta umiejętność nie zawsze zależy od wysokości i masy ciała zawodników. Wspomniany Dvala nie był wysokim zawodnikiem! Z kolei znam kilku wysokich napastników, którzy mają z tym duży problem i odbijają się od obrońców jak pijak od ściany.
To co moim zdaniem jest decydujące (oprócz czystej umiejętności ustawienia się względem piłki i obrońcy i techniki pierwszego kontaktu z piłką) jest siła ekscentryczna mm nóg w połączeniu z całym łańcuchem mm tułowia. „Miękki napastnik / napastniczka” zostaną łatwo wypchnięci i wytrąceni z równowagi – „twardy napastnik /napastniczka” zachowa równowagę i sprawi, że to obrońca odbije się od niego.
Kolejny ważny detal to „ustawienie sobie obrońcy” przez napastnika. Bardzo często, będąc w bliskim kontakcie z obrońcą – napastnik (bo to ich najczęściej to dotyczy) startuje do piłki wraz z obrońcą i w momencie pierwszego kontaktu z piłką ma go bardzo blisko za sobą co utrudnia drybling. Dużo łatwiej jest, jeżeli atakujący przed wyjściem do piłki „ustawi sobie obrońcę” robiąc pierwszy ruch nie w stronę piłki ale w korpus obrońcy! Ten manewr pozwoli mu zyskać przewagę w momencie pierwszego kontaktu z piłką, gdyż obrońcą wytrącony „strzałem w korpus” będzie spóźniony.
Detali dotyczących gry 1×1 z obrońca za plecami jest wiele, ale ponieważ nie chcę pisać tutaj długich elaboratów, na zakończenie opiszę jeszcze tylko jeden – ustawienie miedzy piłką i obrońcą. Zawodnicy z piłką najczęściej wybierają wariant „plecy w plecy”. W mojej ocenie warto doskonalić również drugi – „bark w plecy”. Oba przedstawia ryc. 3.
Pierwszy (czerwoni zawodnicy) jest jasny i nie wymaga komentarza, w drugim natomiast (niebiescy zawodnicy) obrońca „ma dalej do piłki”, gdyż od futbolówki dzielą go obie nogi atakującego, korpus i ręka. piłkę przyjmuje się wówczas podeszwą lub zewnętrzną częścią stopy! Ten rodzaj zastawienia piłki jest bardzo popularny w futsalu (gra z pivotem ) – w piłce 11 osobowej nie, a szkoda, bo to skuteczny sposób utrzymania się przy piłce. W naszej lidze w ten sposób przyjmował piłkę Edi Andradina.
PROŚBA – Zachęcajcie zawodniczki / zawodników do gry 1×1 tyłem do bramki i próbowania różnych sposobów opisanych wyżej. Gra podaniami jest ważna, ale często zawodnik z piłką jest zdany na siebie i musi umieć utrzymać się przy piłce. To podstawa gry z kontry i ataku pozycyjnego.
PROPOZYCJA – Na koniec jak zawsze przykładowe środki treningowe doskonalące grę 1×1 tyłem do bramki.
Dziękuję i zapraszam na DTS cz. 6, pt. „Krycie w polu karnym”
Miłosz Stępiński
